Yeni Yayın
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’in Kökeni, Kültürü ve Göç Hikâyesi
Kızderbent Tarihi: Bizans'tan Mübadele Mirasına
Kızderbent, Kocaeli'nin Karamürsel ilçesine bağlı, Bizans öncesine dayanan tarihi ve mübadele sonrası yerleşim hikâyesiyle dikkat çeken bir mahalledir. Bu yazıda Kızderbent’in tarihi, isminin kökeni ve kültürel geçmişi hakkında bilgi bulacaksınız.
Kızderbent, tarih boyunca farklı kültürlerin etkileşimiyle şekillenmiş ve göçlerle zenginleşmiş bir yerleşimdir. Bu sayfada köyün tarihsel yolculuğunu, isminin kökenini ve önemli olayları bulabilirsiniz.
Günümüzde Kocaeli ilinin Karamürsel ilçesine bağlı bir mahalle olan Kızderbent, ilk olarak Ermeni halkına ait bir araziyken, Ohrid muhaciri **Bulgar halkı** buraya yerleşmiş ve yaklaşık üç asır boyunca yaşamıştır. Bu süreçte Manav köyleriyle uyum içinde bir yaşam sürülmüştür.
Balkan Savaşları'na kadar Bursa Vilayeti’ne bağlı olan köy, 1922 yılında Bulgar halkının ayrılmasıyla boşalmış; 1924 yılında ise Drama-Sarışaban’ın Darova Köyü’nden gelen 650-700 hanelik **mübadele halkı** buraya iskân edilmiştir.
Geleneksel Geçim Kaynakları
- Köyün geleneksel yemeği **oğlan tandırı**dır.
- Geçim kaynaklarının başında, Bursa'ya yakınlığı sebebiyle **ipek böceği yetiştiriciliği** gelir.
- Ayrıca **keten ve yün ipliklerinden dokumacılık** da yaygındı.
Kızderbent İsminin Kökeni
Kızderbent isminin kökeniyle ilgili bir rivayete göre, Fatih Sultan Mehmet’in annesi hastalandığında, İznik’teki türbesi bulunan Eşref Rumi Hazretleri tavsiye edilmiştir. Sultan, onu İstanbul’a getirmesi için asker yollar. Askerler Ayazma Köyü’nden geçip, Valide Köprüsü’nü aşarak bugünkü Kızderbent'e gelir. Burada, Rumlar tarafından inşa edilen büyük bir handa geceyi geçirirler. Savaşta erkeklerin çoğu hayatını kaybettiği için, han kadınlar tarafından işletilmektedir. Bu yüzden buraya **“Kızderbent” (Kızlar Karakolu)** adı verilmiştir.
Derbent kelimesi Osmanlı döneminde **"geçit kontrol noktası"** veya **"karakol"** anlamına gelir. Kızderbent adı da bu kökten gelmektedir. 1457 yılında verilen bu ad, 1924’te gelen mübadele halkı tarafından da benimsenmiş ve değişmeden günümüze ulaşmıştır.
Tarihî Kayıtlarda Kızderbent
Bir diğer rivayete göre Kızderbent ismi, **"dar geçit"** anlamına gelen **"Derbent"** kelimesinden gelir. Bizans öncesine uzanan yerleşim geçmişi olan köy, Osmanlı kayıtlarında Ortodoks halkın yaşadığı ve vergiden muaf tutulduğu bir yer olarak geçmektedir.
- Dördüncü Murat’ın Bağdat seferinde tutulan **"Menzilnâme"**de köy, **Kazıklıderbent** adıyla geçer.
- Matrakçı Nasuh’un 1534-36 yıllarını anlattığı **“Menâzil-i Sefer-i Irakeyn”** eserinde **Derbend-i Kazıklu** olarak İznik minyatüründe yer almaktadır.
Zamanla handa hizmet eden kadınlar sebebiyle bugünkü ismini almıştır.
Kızderbent’in tarihi; farklı halkların, kültürlerin ve göçlerin birleşimiyle şekillenmiştir. Bugünkü yapısı, geçmişte yaşanan değişimlerin izlerini taşır ve bu özelliğiyle bölgenin en ilgi çekici yerleşimlerinden biridir.
Kızderbent'e Nasıl Geldiler?
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Yorumlar
Popüler Yayınlar
Kızderbent’in Sessiz Tanıkları: Yaşlılarla Birlikte Kaybolan Köy Kültürü
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Yıllar Sonra Bir Ziyaret Daha: Rum Torunları Kızderbent'te
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Koca Ağa'nın Hatırasına: Toprağın ve Dağların Adamı
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Darova (Kechrokambos): Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerinde Bir Köyün Hikâyesi
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’in Mübadele Hikâyesi: Drama ve Sarışaban’dan Gelenler
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’te “En İyisi Gezmek” – Tarih, Kültür ve Samimi Sohbetler
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Fulacık ve Kızderbent Halkı RES Projesine Karşı: “Kesinlikle İstemiyoruz!”
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Tarihle Yoğrulmuş Bir Köy: Kızderbent’in 1828’den Bugüne Serüveni
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kara Maya Usulü Kefiri Kızderbent’te Üretmeyi Başardı
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent'ten Yunanistan'a: Göç Eden Rumların Kültürel Mirası ve Unutulmayan Gelenekleri
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent güzel bir yer, yeşillik ve küçük dereler var, yol üstünde oturma yerleri. Uğramadan geçmeyin.
YanıtlaSilGerçekten çok güzel ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Kızderbent'in bu kadar köklü ve renkli bir geçmişi olduğunu bilmiyordum. Özellikle mübadele dönemi ve ismin nereden geldiğine dair anlatılan hikâyeler çok etkileyiciydi. Elinize emeğinize sağlık, böyle değerli bilgileri paylaştığınız için teşekkürler. 👏👏
YanıtlaSilKızderbent’in geçmişini böyle detaylı anlatmanız çok güzel olmuş. Hem tarihi hem de kültürel yönleriyle köyün değerini daha iyi anlıyoruz. Emeğinize sağlık.
YanıtlaSil