Yeni Yayın
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’te Bir Zamanlar Rumlar Yaşardı
Kızderbent (Yunanca: Kizdervent), tarih boyunca farklı kültürlerin izlerini taşımış, dört dağın arasında saklı kalmış kadim bir köydür. Bursa'nın kuzeyinde, Nikaia'ya (İznik) yaklaşık 20 kilometre mesafedeki bu köy, Osmanlı’dan önceki Rum yerleşimleri arasında özel bir yere sahiptir.
Yunan kaynaklarına göre Kızderbent, Ahrid (Ohri) bölgesinden göç eden Rumlar tarafından kurulmuştur. Köy, İstanbul–Bağdat yolu üzerinde stratejik bir noktada yer aldığı için halk zamanla yol güvenliğini sağlamak gibi sorumluluklar üstlenmiş, bu nedenle kendilerini savunmaya yönelik güçlü bir toplumsal yapı oluşturmuştur.
🧥 Kültür, Dil ve Gelenekler
Kızderbent’te kadınların giydiği giysiler, köye özgü desen ve kesimleriyle dikkat çekerdi. Sadece bu köyde kullanılan ağızlıklar ve konuşma tarzı, Slav Türkçesi ile Yunanca’nın karışımı bir lehçeydi. Bu yüzden onlara ‘Trakatroukides’ ya da ‘Rokatzides’ gibi lakaplar takılmıştır.
Köy halkı, tarım ve hayvancılık ile uğraşır, özellikle buğday üretiminde uzmanlaşmıştı. 20. yüzyılın başlarında köyde yaklaşık 400-450 aile yaşamaktaydı. Agia Paraskevi adlı kilise ve iki rahibeye adanmış tapınak, Nicomedia Metropolisi’ne bağlı olarak köyün dini hayatının merkezini oluşturuyordu.
📚 Eğitim Hayatı
Köydeki eğitim faaliyetleri, iki katlı bir okul binasında yürütülüyordu. İki öğretmenin görev yaptığı bu okulda yaklaşık 130 öğrenci eğitim görmekteydi. Okulun yıllık masrafları 40–50 Türk Lirası civarında olup, büyük ölçüde kilise fonlarıyla karşılanıyordu.
⚔️ 1920 Yılında Kızderbent: Direnişin ve Göçün Başlangıcı
14 Eylül 1920 tarihinde, köy çevresinde 2000 kişilik silahlı çete (cheta) toplandığı bilgisi Yunan kaynaklarında yer alır. Köy, çevre Hristiyan köylerden gelen 60 kişilik bir savunma gücü ile korunmuş, saatler süren çatışma sonlanmıştır. Ancak köylüler, daha büyük bir saldırı korkusuyla aynı gece köyü terk etmiş ve Kyos (Kios / Gemlik) bölgesine sığınmışlardır.
🛳️ Mübadele ve Göç Sonrası Yaşam
1923 Lozan Antlaşması ile başlayan zorunlu nüfus mübadelesi sonucu Kızderbentli Rumlar, Yunanistan’ın kuzey bölgelerine (Drama, Rodop, Selanik, Halkidiki vb.) yerleştirilmişlerdir. Bugün Yunanistan’da yaşayan yaklaşık 850 kişinin kökeni Kızderbent’e dayanmaktadır.
📜 Kaynakça:
- Cleonymou, M. & Papadopylou, Chr. (1867)
- Θ. Cavalierou Marquoise, "Nikaia’dan Konstantinopolis’e", 1909
- Phil. Merhaba Topluluğu Arşivleri, 1906
- N. Ververidis, "Küçük Asya Kizderveniots’un Çıkışı", 2001
Kızderbent’in bu çok katmanlı tarihini anlamak, hem geçmişin acılarını unutmamak hem de birlikte yaşamanın mümkün olduğunu hatırlamak için önemlidir.
Bu Yayına da Bakın
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Yorumlar
Popüler Yayınlar
Kızderbent’in Sessiz Tanıkları: Yaşlılarla Birlikte Kaybolan Köy Kültürü
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Yıllar Sonra Bir Ziyaret Daha: Rum Torunları Kızderbent'te
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Koca Ağa'nın Hatırasına: Toprağın ve Dağların Adamı
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Darova (Kechrokambos): Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerinde Bir Köyün Hikâyesi
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’in Mübadele Hikâyesi: Drama ve Sarışaban’dan Gelenler
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’te “En İyisi Gezmek” – Tarih, Kültür ve Samimi Sohbetler
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Fulacık ve Kızderbent Halkı RES Projesine Karşı: “Kesinlikle İstemiyoruz!”
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Tarihle Yoğrulmuş Bir Köy: Kızderbent’in 1828’den Bugüne Serüveni
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kara Maya Usulü Kefiri Kızderbent’te Üretmeyi Başardı
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent'ten Yunanistan'a: Göç Eden Rumların Kültürel Mirası ve Unutulmayan Gelenekleri
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Tarihe bu dokunuş çok değerli, Kızderbent’teki eski yaşamları görmek harika.
YanıtlaSil