Yeni Yayın
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kazdervent’ten Kızderbent’e: 19. Yüzyılda Bir Bulgar Köyünün Hikâyesi
19. Yüzyılda Kazdervent: Küçük Asya’da Bir Bulgar Köyü
Kocaeli’nin Karamürsel ilçesi sınırlarında yer alan Kazdervent (bugünkü Kızderbent), 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Bursa Sancağı’na bağlı önemli köylerinden biriydi. Tarihsel belgeler, burasının Anadolu’da belgeleriyle tanınan ilk Bulgar köylerinden biri olduğunu göstermektedir.
🌍 Gezginlerin Gözünden Kazdervent
1807 yılında İstanbul’a (Çarigrad) seyahat eden İtalyan gezgin Dr. Salvatori, Kazdervent’te konakladığını şöyle anlatır:
“Nikea’ya varmadan bir gün önce, sadece Bulgarların yaşadığı Kazdervent adlı köyde geceyi geçirdik. Yaklaşık iki yüzyıl önce dini baskılar nedeniyle buraya göç eden Bulgarlar tarafından kurulmuş. 150 kadar aile yaşıyor; keten, ipek ve meyve üretiminde çok başarılılar. Sabahın erken saatlerinde keten döven, neşeyle şarkı söyleyen kadınlarla karşılaştım. Yüzleri güneşi selamlıyordu.”
Aynı yıl Fransız bir diplomat olan J. M. Tankoan da köyden şu sözlerle bahseder:
“Köye ulaştığımızda Asya’nın başka yerlerinde görmediğimiz bir manzara ile karşılaştık. Kadınlar ve erkeklerin davranışları, Tuna kıyısındaki Slav halkları gibiydi. Slavca konuşmalar duyduk, kadınlar keten işliyordu. Mısır ve keten üretimi köyün temel geçim kaynağıydı. İnsanlar çalışkandı, köyde refah ve huzur hissediliyordu.”
📜 Diğer Kaynaklarda Kazdervent
- 1829’da İngiliz subay George Keppel, köyde yaklaşık 100 ev bulunduğunu ve tüm sakinlerin Bulgar olduğunu yazar.
- Rivayetlere göre köy, bir Osmanlı veziri tarafından bir kadına hediye edilen 12 köyden biridir. Kadın, köyü bir Ermeni bankere, o da Türklere satmıştır.
- Kazdervent halkı, ağır vergiler altında yaşamaktadır: ipek üretiminden %10 vergi alınmakta, limana da 8.000 sent ödenmektedir.
- Konstantin Irechek, köylülerin Momin Geçidi’nden geldiğini ve “Kazdervent”in Türkçede “kız geçidi” anlamına geldiğini belirtir.
- Vasil Kançov ise köyde 440 hane bulunduğunu, halkın Ohri bölgesinden zorunlu göçle geldiğini bildirir.
🕊️ Bir Göçün Hikâyesi
19. yüzyılın sonlarına doğru Kazdervent, karışık evliliklerin ve çevredeki Türkçe konuşan köylerin etkisiyle giderek Türkçeleşmiş ve millî bilinç zayıflamıştır.
Lozan Antlaşması sonrası, köyde yaşayan Bulgarlar zorunlu göçle Yunanistan’a yerleştirilmiştir. Kazderventliler, özellikle şu köylere gönderilmiştir:
- Dabovo (Valtudi)
- Orizarci (Riziya)
- Gerakarci (Gerakona)
- Filirya (Libakhovo)
- Polipetro (Polipetro)
- Doyran (Doirani)
Bugün bile, Kızdervbent’ten göç edenlerin Türkçesinde Bulgarca’nın izleri hâlâ duyulabilmektedir.
Bu yazı, Kızderbent’in 19. yüzyıldaki tarihine ışık tutmak amacıyla hazırlanmıştır.
Bu Yayına da Bakın
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Yorumlar
Popüler Yayınlar
Kızderbent’in Sessiz Tanıkları: Yaşlılarla Birlikte Kaybolan Köy Kültürü
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Yıllar Sonra Bir Ziyaret Daha: Rum Torunları Kızderbent'te
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Koca Ağa'nın Hatırasına: Toprağın ve Dağların Adamı
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Darova (Kechrokambos): Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerinde Bir Köyün Hikâyesi
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’in Mübadele Hikâyesi: Drama ve Sarışaban’dan Gelenler
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent’te “En İyisi Gezmek” – Tarih, Kültür ve Samimi Sohbetler
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Fulacık ve Kızderbent Halkı RES Projesine Karşı: “Kesinlikle İstemiyoruz!”
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Tarihle Yoğrulmuş Bir Köy: Kızderbent’in 1828’den Bugüne Serüveni
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kara Maya Usulü Kefiri Kızderbent’te Üretmeyi Başardı
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Kızderbent'ten Yunanistan'a: Göç Eden Rumların Kültürel Mirası ve Unutulmayan Gelenekleri
- Bağlantıyı al
- X
- E-posta
- Diğer Uygulamalar
Vay be, bizim köyün geçmişi roman gibiymiş! 😂 Okudukça şaşırdım, bir yandan da gurur duydum.
YanıtlaSil