Ana içeriğe atla

Yeni Yayın

Darova (Kechrokambos): Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerinde Bir Köyün Hikâyesi

Kızderbent'li mübadillerin 1924 öncesi yaşadığı yer Darova'sı 📜 Darova (Kechrokambos) – Tarihî Arşiv Kayıtlarıyla Bir Köyün İzleri Darova (Yunanca eski adıyla Kechrokambos – Κεχρόκαμπος ), Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde birçok belgede adı geçen önemli bir yerleşimdir. Suç kayıtlarından nüfus hareketlerine, mübadele yıllarına ve askerî görevlere kadar geniş bir yelpazede belgelerde yer almıştır. Hatta 1691 tarihli Osmanlı tahrir defterinde, bölge halkı “Evlad-ı Fatihan piyadeleri” olarak kaydedilmiştir. Darova, bugün adını belki sadece yerel haritalarda duyduğumuz bir köy olsa da, geçmişte Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait belgelerde sıkça yer almıştır. Suç kayıtlarından idarî yazışmalara, mübadele süreçlerinden askeri yerleştirmelere kadar birçok başlıkta karşımıza çıkmaktadır. Bu yazıda, T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri'nde yer alan Osmanlı ve Cumhuriyet arşiv belgeleri ile 17. yüzyıldaki bir tahrir defterinden elde edilen bilgiler d...

Kızderbent’te Hersek’ten İznik’e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi ve Tarihi Yolun Önemi

Kızderbent'te Hersek'ten İznik'e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi
Kızderbent'te Hersek'ten İznik'e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi

Çevre Kültür Derneği ile Kızderbentliler Dayanışma ve Kalkındırma Derneği tarafından Kızderbent’te "Hersek’ten İznik’e İpek Yolu" temalı bir fotoğraf sergisi düzenlendi. Bu etkinlik, Kızderbent’in tarihi İpek Yolu üzerindeki stratejik konumunu ve geçmişte üstlendiği görevleri gün yüzüne çıkarmayı amaçladı.

Asırlık çınarın altında gerçekleştirilen sergiye, belde sakinleri yoğun ilgi gösterdi. Etkinlikte, İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması ve turizme kazandırılması hedeflendi. ÇEKÜL Vakfı, Tarihi Kentler Birliği ve İpek Yolu Belediyeler Birliği tarafından yayımlanan çalışmalar mahalle halkı tarafından büyük ilgiyle karşılandı.

Kızderbent ve İpek Yolu

Çevre Kültür Derneği Başkanı Ahmet Akgüner’in aktardığına göre, bu sergi ilerleyen günlerde Karamürsel ilçe merkezinde de açılacak. Akgüner, Kızderbent’in tarih boyunca bir gümrük noktası görevi gördüğünü ve İpek Yolu’nun ikiye ayrıldığı noktada yer aldığını belirtti.

Gebze’den çıkan yolculardan bir kolu, Dil İskelesi’nden Hersek’e geçerek Yalakdere Vadisi üzerinden İznik’e ulaşırken, diğer kol Körfezi dolaşarak Gölcük, İhsaniye ve Akçat üzerinden yine İznik’e varıyordu. Bu iki güzergah, Valideköprü’de birleşiyordu.

Kızderbent'te Hersek'ten İznik'e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi
Kızderbent'te Hersek'ten İznik'e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi

Roma ve Bizans Dönemi

Kızderbent’in içinden geçen bu güzergah, Roma ve Bizans döneminde de kullanılmıştır. O dönemlerde “İpek Yolu” olarak bilinen bu rota, Osmanlı döneminde daha çok “Bağdat Yolu” olarak adlandırılmıştır. Yolculukların sağlıklı ve düzenli ilerleyebilmesi için çeşitli menzil yapıları oluşturulmuş, kervansaraylar ve çeşmeler inşa edilmiştir.

Ünlü Osmanlı veziri Rüstem Paşa, Kızderbent’e bir kervansaray ve çeşme yaptırmıştır. Mimar Sinan tarafından inşa edildiği düşünülen bu kervansaray, 1950’li yıllarda yıkılmış ve yerine cami yapılmıştır.

Yolcuların Güvenliği ve Gümrük Sistemi

"Derbent" kelimesi geçit yeri anlamına gelir ve Kızderbent bu görevini uzun yıllar sürdürmüştür. Kervanların geçişi sırasında güvenliğin sağlanması, yolların bakımının yapılması ve bu hizmetler karşılığında vergi toplanması gibi sorumluluklar, beldenin önemini artırmıştır.

Bizans döneminde bu güzergahı korumak amacıyla Hersek’te Kibatos Kalesi, Karadere’de ise Çobankale inşa edilmiştir. Yol güzergahı Orhan Gazi döneminde Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Kızderbent'te Hersek'ten İznik'e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi
Kızderbent'te Hersek'ten İznik'e İpek Yolu Fotoğraf Sergisi

Arkeolojik Sit Alanları ve Turizm

Bugün İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması amacıyla çeşitli arkeolojik araştırmalar, kazılar ve restorasyon çalışmaları yürütülmektedir. Hersek’te yapılan su altı araştırmalarında iskele kalıntıları, deniz feneri ve Kibatos Kalesi bulunmuştur.

Çobankale’nin restorasyonu devam ederken, Taşağıl, Semetler ve Valideköprü Höyüğü gibi alanlar arkeolojik sit alanı ilan edilmiştir. Bu çalışmalar bölgenin turizm potansiyelini artırmakta ve Kızderbent’i tarihî bir çekim merkezi hâline getirmektedir.

Kızderbent’in Nüfusu ve Ekonomisi

Kızderbent, 1972 yılında belediye statüsüne kavuşmuştur. Türkiye'de bir beldede kurulan ilk belediyelerden biri olması, bölgenin o dönemdeki canlı üretim hayatını gözler önüne serer.

1970’li yıllarda belde nüfusu yaklaşık 3800’dü. Halkın %90’ı tütün üretimiyle uğraşıyor, her evde 40-50 baş hayvan bulunuyordu. Yüksek kalitede tütünler ihracatçılar tarafından satın alınırdı. Ancak 1985 yılında tütün üretimi yasaklanınca, bu alan terk edilmiş ve gençler fabrikalarda çalışmaya yönelmiştir.

Bu Yayına da Bakın

Yorumlar

  1. Çok güzel bir etkinlikti. Kızderbent insanları da çok samimi ve canayakın. Güzel bir gündü.
    Kızderbent fotoğraf sergisini hazırlayan, sunumu yapan arkadaşlarımı tebrik ediyorum.

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

📝 Yorum Politikası:
Kişisel hakaret, argo ve siyasi içerikli yorumlar yayımlanmaz. Bu sayfalarda yer alan tüm yorumlar ziyaretçilere aittir. Yorumların içeriğinden, yorumu yazan kişiler sorumludur. Yorum yapan tüm kullanıcılar bu şartları kabul etmiş sayılır.

Popüler Yayınlar